امروز: پنجشنبه 9 فروردین 1403
دسته بندی محصولات
بخش همکاران
بلوک کد اختصاصی

بازاریابی در ایران

بازاریابی در ایران دسته: بازاریابی و امور مالی
بازدید: 5 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 75 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 32

وجود واسطه‌ها در فرایند بازاریابی به علت دوری تولید كننده و مصرف كننده از یكدیگر امری ضروری است واسطه‌های موجود در زنجیره بازاریابی زیره و زرشك شامل عمده فروشان، خریداران‌محلی، نمایندگان عمده فروش، میدان داران، دلالان و خرده فروشان می‌باشند خریداران محلی به خرید، جمع آوری، حمل و نقل و فروش زیره و زرشك می‌پردازند در حالی كه عمده فروشان دارای فعالیت

قیمت فایل فقط 19,500 تومان

خرید

مقدمه 3

مواد و روشها 5

ضریب هزینه بازاریابی 5

كارایی بازاریابی 6

مدلهای حاشیه بازاریابی 6

شفافیت بازار 7

نتایج و بحث 7

مسیر بازاررسانی زیره 10

قیمت گذاری زیره در مسیرهای مختلف بازاریابی 10

حاشیه بازاریابی در مسیرهای مختلف بازاریابی 11

هزینه بازاریابی زیره در مسیرهای مختلف بازاریابی12

سود بازاریابی زیره در مسیرهای مختلف بازاریابی 14

ضریب هزینه بازاریابی زیره در مسیرهای مختلف بازاریابی14

ضایعات زیره در مراحل مختلف بازاریابی 15

عدم كارایی بازاریابی زیره در مسیرهای مختلف بازاریابی 16

مدلهای حاشیه بازاریابی زیره 17

شفافیت بازار زیره 18

مسیر بازاررسانی زرشك زرشك در مسیرهای مختلف بازاریابی 19

قیمت گذاری زرشك در مسیرهای مختلف بازاریابی 19

حاشیه بازاریابی زرشك در مسیرهای مختلف بازاریابی 20

هزینه های بازاریابی زرشك در مسیرهای مختلف بازاریابی 21

سود بازاریابی زرشك در مسیرهای مختلف بازاریابی 23

ضریب هزینه بازاریابی زرشك در مسیرهای مختلف بازاریابی 23

ضایعات زرشك در مراحل مختلف بازاریابی  24

عدم كارایی بازاریابی زرشك در مسیرهای مختلف بازاریابی 25

مدلهای حاشیه بازاریابی زرشك  26

شفافیت بازار زرشك  27

مشكلات اساسی موجود در بازابابی زیره و زرشك 28

پیشنهادات جهت بهبود بازاریابی زیره و زرشك  29

منابع مورد استفاده  31

جدول شماره (1): قیمت سر مزرعه، عمده فروشی و خرده فروشی یك كیلوگرم زیره  در

مسیرهای مختلف بازاریابی در استان خراسان (ریال) 12

جدول شماره (2): حاشیه عمده فروشی، خرده فروشی وكل بازاریابی زیره در

مسیرهای مختلف بازاریابی در استان خراسان (ریال) 14

جدول  شماره(3): هزینه خدمات بازاریابی یك كیلوگرم زیره سبز در مسیر (114

جدول شماره(4): هزینه خدمات بازاریابی یك كیلوگرم زیره سبز در مسیر (215

جدول شماره(5): هزینه خدمات بازاریابی یك كیلوگرم زیره سبز در مسیر (315

جدول  شماره(6):  سود حاصل از فرایند بازاریابی زیره در مسیرهای

مختلف بازاریابی به ازاء هركیلوگرم (ریال) 16

جدول  شماره(7): ضریب هزینه بازاریابی زیره در مسیرهای

مختلف بازاریابی دراستان خراسان(ریال 17

جدول  شماره(8): متوسط ضایعات زیره در استان خراسان (درصد) 18

جدول  شماره(9): عدم كارایی فنی، قیمتی وكل زیره دراستان خراسان (درصد)18

جدول  شماره(10): مقایسه قیمت سر مزرعه، هزینه بازاریابی و قیمت خرده فروشی زیره

در هر یك از مسیرهای بازاریابی خراسان (ریال) 21

جدول شماره(11): قیمت سر مزرعه، عمده فروشی و خرده فروشی یك كیلوگرم  زرشك پفكی و معمولی

در مسیرهای مختلف بازاریابی در استان خراسان (ریال).......................................... 22

جدول  شماره(12): حاشیه عمده فروشی، خرده فروشی و حاشیه كل بازاریابی‌زرشك‌معمولی و پفكی در...................................

مسیرهای مختلف بازاریابی در استان خراسان (ریال)............................... 22

جدول  شماره(13): هزینه خدمات بازاریابی یك كیلوگرم زرشك معمولی در مسیر (1).......................................................... 23

جدول  شماره(14): هزینه خدمات بازاریابی یك كیلوگرم زرشك معمولی در مسیر (2).......................................................... 23

جدول  شماره(15): هزینه خدمات بازاریابی یك كیلوگرم زرشك پفكی در مسیر (1)............................................................... 24

جدول  شماره(16): هزینه خدمات بازاریابی یك كیلوگرم زرشك پفكی در مسیر (2)............................................................... 24

جدول  شماره(17): سود حاصل از فرایند بازاریابی زرشك معمولی و پفكی در مسیرهای مختلف..............................................

بازاریابی به ازاء هر كیلوگرم (ریال)............................................................................................... 25

جدول  شماره(18): ضریب هزینه بازاریابی زرشك معمولی و پفكی در مسیرهای......................................................................

مختلف بازاریابی دراستان خراسان(ریال................................................................................... 26

جدول  شماره(19): متوسط ضایعات زرشك پفكی در استان خراسان(درصد).......................................................................... 27

جدول  شماره(20): متوسط ضایعات زرشك معمولی در استان خراسان(درصد)..................................................................... 27

جدول شماره(21): عدم كارایی فنی، قیمتی و عدم كارایی كل مسیرهای مختلف..........................................................................

بازاریابی زرشك معمولی و پفكی در استان خراسان (درصد)................................................................................................... 28

جدول  شماره(22): مقایسه قیمت سر مزرعه، هزینه بازاریابی و قیمت خرده فروشی.................................................................

زرشك معمولی و پفكی در هر یك از مسیر های بازاریابی خراسان (ریال)............................................................................... 30

مقدمه

كشور ایران‌ با تنوع‌ وسیع‌ آب‌ و هوایی‌ در پاره‌ای‌ از مناطق‌ آن‌ در زمینه‌ تولید برخی‌ از محصولات‌ كشاورزی نظیر پسته‌، خرما، كشمش‌، بادام‌، گردو، زعفران‌ و زیره‌ و زرشك‌ از مزیت‌ نسبی‌ قابل‌ توجهی‌ برخوردار است ‌، لذا جهت‌ اتخاذ سیاست‌های‌ مطلوب‌ در زمینه‌ بهبود نظام‌ بازاریابی‌ و بازاررسانی‌ و توسعه‌ صادرات‌ آنها نیاز به ‌مطالعات‌ اقتصادی‌ به‌ صورت‌ علمی‌ حائز اهمیت‌ می‌باشد (تركمانی، 1378) .ایران‌ به‌ عنوان‌ بزرگترین‌ تولید كننده‌ زیره‌ و زرشك‌ دنیا هنوز در بازار جهانی‌ جایگاه‌ مشخص‌ و روشنی ندارد و مجبور است‌ به دلایلی‌ از جمله‌ تبلیغات‌ منفی‌ رقبا محصول‌ خود را به‌ كمتر از نصف‌ قیمت‌ جهانی‌ به‌فروش‌ رساند لذا در این‌ مطالعه‌ وضعیت‌ بازاریابی‌ و بازاررسانی‌ این‌ محصولات‌ به‌ صورت‌ مطالعه‌ای‌ موردی‌ در مناطق‌ عمده‌ كشت‌ استان‌ خراسان‌ مورد بررسی‌ قرار گرفته‌ است‌.از جمله اهداف این مطالعه: بررسی‌ و شناخت‌ عملیات‌ بازاررسانی‌ زیره‌ و زرشك‌، تعیین‌ مسیر، حاشیه‌، سود، كارایی‌ و ضریب‌ هزینه‌ بازاریابی‌ زیره‌ و زرشك، برآورد هزینه‌ خدمات‌ بازاریابی‌ و بررسی عوامل موثر بر حاشیه بازاریابی زیره و زرشك و ارائه‌ راهكارهای‌ مناسب‌ جهت‌ بهبود وضعیت‌ بازاریابی‌ زیره‌ و زرشك‌ می باشد. با توجه ‌به‌ فقدان‌ انتشار مطالعات‌ اقتصادی‌ جامع‌ در زمینه‌ های‌ فوق‌، در مورد زیره‌ سبز و زرشك‌ ایران‌ ضرورت‌ و اهمیت‌ این‌ تحقیق‌ را نیز ایجاب‌ می‌نماید. در این تحقیق جامعه آماری مورد مطالعه زیره كاران و زرشك كاران استان خراسان می‌باشد. برای انجام تحقیق شهرستان‌های سبزوار، اسفراین، تربت‌حیدریه قائنات و بیرجند انتخاب و جمعا 100 پرسشنامه تولید كننده زیره و زرشك، 25 پرسشنامه عمده فروش و 50 پرسشنامه خرده فروش تكمیل گردیده است. انتخاب كشاورزان با روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای صورت گرفت. جمع آوری اطلاعات و تكمیل پرسشنامه‌ها به صورت مقطعی در سال زراعی 1380 انجام گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها و برآورد مدل‌های مورد استفاده از بسته نرم افزاری Eviews استفاده شده است. برخی‌ از مطالعات‌ و تحقیقاتی‌ كه‌ در زمینه‌ بازاریابی‌ و بازاررسانی‌ محصولات‌ كشاورزی‌ در داخل ‌و خارج از كشور انجام‌ شده‌، در زیر عنوان‌ گردیده‌ است:

Charles and Gray (1993) برای‌ بررسی‌ عوامل‌ مؤثر بر حاشیه‌ بازاریابی‌، 4 مدل‌ حاشیه‌ بازاریابی‌ استفاده‌ كردند. این‌ دو بر این‌ باورند كه‌ حاشیه ‌بازاریابی‌ به‌ قیمت‌ خرده‌ فروشی‌، قیمت‌ سرمزرعه‌ و هزینه‌ نهاده‌های‌ بازاریابی‌ بستگی‌ دارد. Rajagopal (1992) در تحقیقی‌ در ناحیه‌ باستار هندوستان‌، كارایی‌ اقتصادی‌ بازاریابی‌ ذرت‌ را بررسی‌ كرد. نتیجه‌ این‌ تحقیق‌ نشان‌ ‌داد كه‌ در اغلب‌ بازارها، ضریب‌ همبستگی‌ بین‌ میزان‌ تولید و مازاد قابل‌ فروش‌ معنی‌ دار است،‌ اما رابطه‌ بین‌ حاشیه‌ سود و حجم‌ فروش‌ معكوس‌ می‌باشد به طوریكه‌ افزایش‌ حاشیه‌ سود در مكانهایی وجود دارد كه‌ مازاد قابل‌ فروش‌ كمتری‌ وارد بازار گردد. محقق‌ در پایان‌، جهت‌ بهبود سیستم‌ بازاریابی‌، پیشنهاد می‌كند كه‌ در ناحیه‌ مورد بررسی‌، باید مسیر بازاررسانی‌ این ‌محصول‌ تغییر كند.

شیروانیان‌ و نجفی‌ (1378)، به‌ بررسی‌ بازاریابی‌ گوجه‌ فرنگی‌ در استان‌ فارس‌ پرداختند همچنین‌ در این ‌مطالعه‌ عرضه‌ و تقاضا، عملكردها، سازمان‌ بازاریابی‌، انواع‌ بازارها و قیمت‌ فروش‌ این‌ محصول‌ در سطوح ‌مختلف‌ بازاریابی‌ مورد بررسی‌ قرار گرفت‌. نتایج‌ نشان‌ داد كه‌ در زمینه‌ عملكرد بازاریابی‌ و قیمت‌ها مشكلات ‌عمده‌ای‌ وجود دارد از طرفی‌ به‌ علت‌ اینكه‌ دولت‌ در ارائه‌ اطلاعات‌ بازاریابی‌ اقدامات‌ لازم‌ را انجام‌ نمی‌دهد گروه‌ بارباركن‌ها وارد بازار شده‌اند. این‌ گروه‌ به‌ علت‌ آگاهی‌ از وضعیت‌ بازارهای‌ موجود و قیمت‌ها به‌ صورت ‌مقطعی‌ وارد نظام‌ بازاریابی‌ شده‌ و بازار را در تسلط‌ خود در آورده‌اند. دولت‌ به جای‌ اینكه‌ به‌ نظارت‌ و مراقبت ‌بازار بپردازد، اقدام‌ به‌ دخالت‌ در امور بازار نموده‌ كه‌ این‌ امر پیامدهای‌ نامطلوبی‌ را به‌ همراه‌ داشته‌ است‌. لذا در پایان‌ پس‌ از بررسی‌ ویژگی‌های‌ تولید، سازمان‌ بازاریابی‌، انواع‌ بازارها و قیمت‌ محصول‌ در سطوح‌ مختلف بازاریابی‌، نتیجه‌ گرفتند كه‌ دخالت‌ مستقیم‌ دولت‌ در فرآیند بازاریابی‌ مطلوب‌ نبوده‌ و نظارت‌ دولت‌ را سفارش‌می‌نمایند. سالم‌ (1379)، در پژوهشی‌ مسائل‌ بازاررسانی‌ انار در استان‌ یزد را مورد بررسی‌ قرار داد. در این‌ پژوهش‌ 8 مسیر مهم‌ بازاریابی‌ شناسایی‌ گشت‌ كه‌ 4 مسیر آن ‌منجر به‌ صادرات‌ و باقی‌ مانده‌ به‌ مصرف‌ كننده‌ داخلی‌ ختم‌ می‌شود. نتایج‌ حاصل‌ از این‌ بررسی‌ نشان‌ داد در مسیری‌ كه‌ تولید كننده‌ به‌ طور مستقیم‌ محصول‌ خود را در اختیار خرده‌ فروش‌ قرار می‌دهد، كمترین‌ حاشیه‌ و در مسیری‌ كه‌ تولید كننده‌ محصول‌ خود را در اختیار عمده‌ فروش‌ قرار داده‌ و عمده‌ فروش‌ محصول‌ را به‌ میدان‌تره‌ بار و دیگر نقاط‌ می‌برد بیشترین‌ حاشیه‌ بازار وجود دارد. همچنین‌ در مسیری‌ كه‌ تولید كننده‌ محصول‌ خود را به‌ خرده‌ فروش‌ داده‌ او نیز صادر می‌نماید، بیشترین‌ سهم‌ تولیدكننده‌ و در مسیری‌ كه‌ محصول‌ از طریق‌ تولیدكننده‌ صادر می‌شود كمترین‌ سهم‌ تولید كننده‌ مشاهده‌ می‌گردد.

دانشور و مظهری‌ (1379)، در تحقیقی‌ تحت‌ عنوان‌ «نگرش‌ اقتصادی‌- اجتماعی‌ بر جایگاه‌ محصولات‌ كشاورزی‌ راهبردی‌ ویژه‌ خراسان‌» نقشی‌ را كه‌ تولید زرشك‌ در ایجاد درآمد، اشتغال زایی‌ و كمك‌ به‌ توسعه ‌اقتصادی‌ - اجتماعی‌ منطقه‌ داشته‌، بررسی‌ نمودند. نتایج‌ نشان‌ داد كه‌ تولید زرشك‌ باعث‌ افزایش‌ بهره‌وری‌ نیروی‌ كار، كاهش‌ نرخ‌ بیكاری ‌پنهان‌ در بخش‌ كشاورزی‌ و... می‌گردد لذا‌ توجه‌ بیش‌ از پیش‌ به‌ تولید كشاورزی ‌زرشك‌ و افزایش‌ سطح‌ زیر كشت‌ آن‌ در استان‌ و سرمایه‌گذاری‌ در راستای‌ صنایع‌ وابسته‌ به‌ آن ‌، روند توسعه اقتصادی‌ - اجتماعی‌ مناطق‌ محروم‌ جنوب‌ استان‌ خراسان‌ را بهبود خواهد بخشید. در ضمن‌ این‌ مطالعه‌ ارزش‌افزوده‌ حاصل‌ از زرشك‌ خشك‌ در كل‌ منطقه‌ بیرجند و قاین‌ را 6/5 میلیارد ریال‌ و ارزش‌ افزوده‌ زرشك‌ تبدیل ‌شده‌ به‌ افشره‌ در كل‌ منطقه‌ بیرجند و قائن‌ را 22 میلیارد ریال‌ ذكر نموده‌ است

مواد و روشها

در تعاریفی‌ كه‌ برای‌ بازاریابی‌ محصولات‌ كشاورزی‌ ارائه‌ شده‌، دو دیدگاه‌ وجود دارد. دیدگاه‌ نخست‌، تعاریفی‌ كه‌ بازاریابی‌ محصولات‌ كشاورزی‌ را كلیه‌ عملیات‌ انجام‌ شده‌ بر روی‌ محصول‌ در فاصله‌ بین‌ تولید تا مصرف‌ می‌داند. دیدگاه‌ دوم‌ در بر گیرنده‌ تعاریفی‌ است‌ كه‌ بازاریابی‌ محصولات‌ كشاورزی‌ را در مفهومی‌ وسیع‌تر از دیدگاه‌ فوق‌ مورد توجه‌ قرار می‌دهد. به طوریكه‌ بازاریابی‌ محصولات‌ كشاورزی‌ از مرحله ‌برنامه‌ریزی‌ برای‌ تولید آغاز می‌گردد. زیرا، در انتخاب‌ میزان‌، نوع‌ و چگونگی‌ تولید محصول‌، توجه‌ به‌ بازار و تقاضای‌ مصرف‌ كننده‌ لازم‌ است نجفی‌ (1377).

مسیر بازاررسانی

نحوه قرارگرفتن و ارتباط واسطه‌ها و عوامل بازاریابی كه به وسیله آن محصول از دست تولیدكنندگان به دست مصرف كنندگان می‌رسد تحت عنوان مسیر بازاررسانی مشخص می‌گردد. ترسیم این مسیرها مربوط به نقل و انتقال محصول بوده و مسیری كه قسمت عمده محصول را به بازار هدایت می‌كند در مركز نمودار ترسیم شده است و سایر مسیر ها به صورت فرعی در طرفین مسیر اصلی قرار دارد.

ضریب هزینه بازاریابی

در فاصله‌ بین‌ تولید تا مصرف‌ محصولات‌ كشاورزی‌، فعالیت‌ها و خدماتی‌ بر روی‌ آنها انجام‌ می‌گیرد. بطور كلی‌، به‌ مجموع‌ هزینه‌ فعالیت‌ها و خدمات‌ انجام‌ شده‌ بر روی‌ محصول‌ در فاصله‌ بین ‌تولید تا مصرف‌، كه‌ به‌ صورت‌ درصدی‌ از قیمت‌ محصول‌ ارائه‌ شده‌ به‌ مصرف‌ كننده‌ است‌، ضریب‌ هزینه ‌بازاریابی‌ گویند. فرم‌ ریاضی‌ این‌ ضریب‌ به‌ صورت‌ زیر است‌:

R = (CM / PR) * 100

كه‌ در آن‌ R: ضریب‌ هزینه‌ بازاریابی‌، PR: قیمت‌ خرده‌ فروشی‌ و CM: هزینه‌ بازاریابی‌ است‌. رابطه‌ فوق ‌بیانگر سهم‌ هزینه‌های‌ بازاریابی‌ از قیمت‌ پرداختی‌ مصرف‌ كننده‌ است (زارع، 1376) (شكری خانقاء، 1376).

حاشیه بازاریابی

دیگبی‌ (Digby, 1989) حاشیه‌ بازاریابی‌ را به‌ صورت‌ اختلاف ‌قیمت‌ بین‌ حلقه‌های‌ زنجیره‌ بازاریابی‌ تعریف‌ نموده  است‌. بر این‌ اساس‌ سه‌ نوع‌ حاشیه‌ عمده‌ فروشی‌، خرده‌فروشی‌ و حاشیه‌ كل‌ بازاریابی‌ قابل‌ تمیز است‌. روابط‌ مربوط‌ به‌ هر یك‌ از این‌ سه‌ نوع‌ حاشیه‌ به‌ صورت‌ زیر است‌:

                                                                                       MM = PR - PP

                                                                                      MW = PW - PP

                                                                                      MR = PR - PW

كه‌ در آن‌ MM: حاشیه‌ كل‌ بازاریابی‌، MW: حاشیه‌ عمده‌ فروشی‌، MR: حاشیه‌ خرده‌ فروشی‌، PR: قیمت‌ خرده‌ فروشی‌، PP: قیمت‌ تولید كننده‌ و PW: قیمت‌ عمده‌ فروشی‌ می‌باشد.

كارایی بازاریابی

براساس‌ برخی‌ از تئوری‌های‌ اقتصادی‌، كارایی‌ بازاریابی‌ صرفاً وابسته‌ به‌ طبیعت‌ رقابت ‌در بازار می‌باشد. هرچه‌ رقابت‌ بیشتر بر بازار حكمفرما باشد كارایی‌ بیشتر خواهد بود. این‌ امر از یك‌ طرف‌، رضایت‌ خاطر مصرف‌ كنندگان‌ و از طرف‌ دیگر، كاهش‌ هزینه‌ها و ضایعات‌ بازاریابی‌ را در پی‌ خواهد داشت‌. با توجه‌ به‌این مطالب‌ شریواستاوا و رانادهیر(Shrivastavaand Ranadhir 1995) سه‌ نوع‌ عدم‌ كارایی‌ بازاریابی‌ شامل‌ عدم‌ كارایی‌ فنی‌ (Technical Inefficiency)، عدم‌ كارایی‌ قیمتی‌ (Price Inefficiency) و عدم‌ كارایی‌ كل‌ (Overall Inefficiency) را معرفی‌ نمودند. روابط‌ مربوط‌ به‌ هر یك‌ از انواع‌ عدم‌ كارایی‌ بصورت‌ زیر است‌:

  عدم‌ كارایی‌ فنی  ‌:                                                                                 T inef =CW / M

 عدم‌ كاریی‌ قیمتی‌:                                                                                 Pinef =CM / MM

  عدم‌ كارایی‌ كل‌ :                                                                   Oinef=CW+CM)/MM   

كه در توابع فوق :CW  میزان ضایعات CM : هزینه بازاریابی، MM: حاشیه كل بازاریابی، :Tinef عدم‌ كارایی‌ فنی، Pinef: عدم‌ كارایی‌ قیمتی و Oinef: عدم‌ كارایی‌ كل می باشد.

مدلهای حاشیه بازاریابی

به منظور تعیین عوامل مؤثر و تعیین كننده حاشیه بازاریابی از الگوهای متعددی استفاده می‌گردد كه ذیلاً به چهار مدل مشهور شامل مدل‌های Mark UP، Relative Margin، Marketing Cost، و Rational Expectation اشاره می‌گردد:

الف) الگوی مارك- آپ (Mark up Model) MM=f(RP,Z)                                                

ب) الگوی حاشیه نسبی (Relative Model)MM=f(RP,TR,Z)                                             

ج) الگوی هزینه بازاریابی (Marketing Cost Model)                                                        M=f(Q,Z)

د) الگوی انتظارات عقلایی (Rational Expectation Model)       MM=f(PFt,Et(PFt+1),Z ,r ,g)

كه در كلیه توابع فوق::MM حاشیه بازاریابی، :PR قیمت خرده‌فروش،PR : قیمت خرده‌فروشی، TR ارزش كالای فروخته شده، Q: میزان محصول عرضه شده، :PFt قیمت سر مزرعه در دوره جاری، (PFt+1):E ارزش مورد انتظار قیمت سر مزرعه در دوره آینده، r: نرخ بهره،g  : نسبت موجودی به فروش و Z بردار هزینه‌های بازاریابی می‌باشند.

شفافیت بازار

از جمله معیارهایی كه جهت بررسی ساختار بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد، معیار تعیین شفافیت بازار است. شایان ذكر است كه در حالت استاتیك، یا در یك زمان مشخص چنانچه قیمت در خرده فروشی با مجموع قیمت سرمزرعه و هزینه‌های بازاریابی برابر باشد، نتیجه گیری میشود كه بازار شفاف و رقابتی است

نتایج و بحث

در فرآیند بازاریابی زیره و زرشك، بازارهای موجود به سه نوع بازار سر مزرعه، بازار عمده‌فروشی و بازار خرده فروشی تقسیم می‌شود. بازار سر مزرعه بازاری است كه مزارع و باغات زیره و زرشك را تحت پوشش خود قرار می‌دهد. اغلب معاملات این بازار در رابطه با زیره، مربوط به سر مزرعه و در رابطه با زرشك در محل روستا می‌باشد و بندرت در سر مزرعه انجام می‌شود. اكثر این معاملات به صورت نقدی و در زمان برداشت صورت پذیرفته است، در مواردی نیز معاملات مدت دار و سلف‌فروشی نیز مشاهده شده است. عرضه كنندگان زیره و زرشك در این بازار صرفاً تولید كنندگان و خریداران زیره و زرشك، اغلب عمده فروشان و نمایندگان عمده فروش می‌باشند. بازار عمده فروشی محدودتر از بازار سر مزرعه است. تمركز این بازار در شهرستانها می‌باشد. در استان مورد مطالعه بازار عمده‌فروشی نسبت به بازار سر مزرعه از اهمیت بیشتری برخوردار است. عرضه كنندگان به این بازار، شامل كشاورزان، خریداران محلی، عمده فروشان و نمایندگان عمده فروشان، دلالان و میدان داران می‌باشند و خریداران بازار عمده فروشی زیره به ترتیب اولویت شامل صادركنندگان، عمده فروشان دیگر شهرستان‌ها، خرده فروشان، دلالان و و مصرف كنندگان می‌باشند. عمده معاملات زیره در این بازار به صورت مدت دار و علی الحساب و عمده معاملات زرشك نیز به صورت نقدی می‌باشد. تمامی معاملات زیره و زرشك در بازار خرده فروشی در فصول بعد از برداشت و به صورت نقدی انجام می‌پذیرد.

عملیات بازاریابی زیره و زرشك در استان شامل انباری داری، حمل و نقل، بسته بندی ، درجه‌بندی و سرمایه است. زرشك معمولی و پفكی بدلیل خاصیت فساد پذیری آنها، انبارداری چندانی ندارند. بدین ترتیب هیچگونه فرصت و موقعیتی برای سوء استفاده عوامل بازاریابی و واسطه‌ها باقی نمی‌ماند. در مناطق مورد مطالعه اغلب كشاورزان فاقد انبار مناسب بوده به عبارت دیگر در بازار سر مزرعه و یا در محل روستا انبار مناسبی كه بتواند محصول زیره و زرشك را از تابش نور خورشید و دیگر عوامل محیطی محفوظ نگه دارد كمتر یافت می‌شود. در بازاریابی زیره و زرشك حمل و نقل از سر مزرعه و محل روستا آغاز می‌گردد و در صورت فروش زیره و زرشك در بازار سر مزرعه، حمل و نقل آن به بازار عمده فروشی توسط خریدار صورت می‌گیرد، اما در صورت ارائه زیره و زرشك در بازار عمده فروشی، حمل و نقل به عهده كشاورز می‌باشد و هزینه آن بسته به توافق طرفین قسمتی یا تماماً توسط خریدار یا كشاورز پرداخت می‌شود. معمولاً وسیله حمل و نقل در فاصله بازار سر مزرعه و محل روستا تا بازار عمده فروشی نیسان، وانت و به ندرت خاور می‌باشد. بسته به نوع بازار، موقعیت و اهیمت درجه بندی متفاوت است به طوریكه زیره و زرشك در بازار سرمزرعه بدون درجه بندی و در بازار عمده‌فروشی اغلب براساس درجه مبادله می‌شوند.

درجه بندی زیره در بازار عمده فروشی در محل كارخانجات زیره پاك كنی انجام می‌شود. عدم كنترل و بازرسی شیوه درجه بندی و درجات تهیه شده برای زیره و زرشك موجب سوء استفاده برخی از كارخانه داران و تصفیه كنندگان شده است. برخی از كشاورزان برای مقابله با این موضوع، محصول خود را به چندین كارخانه عرضه می‌نمایند. زرشك را می‌توان متناسب با وزن آن در ظروف با پوشش‌های مناسب از قبیل سلوفان، نایلون و یا كارتن با لفاف داخلی مناسب بسته بندی نمود. بسته‌های زیره باید به صورت كیسه‌های دو لفاف، كه لفاف بیرونی از جنس گونی یا الیاف صنعتی و لفاف داخلی از كرباس یا متقال تشكیل شده است، باشد. بسته‌ها باید از موادی ساخته شوند كه بر محتویات درونی خود بی اثر باشند. لوازمی كه جهت بسته بندی زیره و زرشك استفاده می‌شود، باید سالم، تمیز، خشك و بدون بو باشد و روش بسته بندی باید طوری باشد كه حفاظت كامل علیه هر گونه فساد،  نفوذ رطوبت و آفات تأمین گردد. بسته‌ها، گونی‌ها و یا كارتن‌های زیره و زرشك باید در انبارهای سر پوشیده نگهداری شوند كه از تابش آفتاب و بارش باران و حرارت زیاد محفوظ بمانند. اطاق انبار باید خشك و عاری از بوهای ناپسند بوده و در برابر ورود حشرات و كرمها مصون باشد. تجهیزات تهویه باید نوعی تحت بازبینی قرار گیرد كه در شرایط خشك تهویه خوبی انجام گیرد و در شرایط كاملاً بسته باشد. در اطاق انبار باید تجهیزات لازم جهت تبخیر و سوزاندن و دود كردن مواد ضد عفونی كننده موجود باشد. 

وجود واسطه‌ها در فرایند بازاریابی به علت دوری تولید كننده و مصرف كننده از یكدیگر امری ضروری است. واسطه‌های موجود در زنجیره بازاریابی زیره و زرشك شامل عمده فروشان، خریداران‌محلی، نمایندگان عمده فروش، میدان داران، دلالان و خرده فروشان می‌باشند. خریداران محلی به خرید، جمع آوری، حمل و نقل و فروش زیره و زرشك می‌پردازند در حالی كه عمده فروشان دارای فعالیت‌های گسترده تر و قابل ملاحظه تری در فرایند بازاریابی زیره و زرشك می‌باشند، به طوریكه بر اساس سطح فعالیت می‌توان عمده فروشان را به دو گروه تقسیم نمود: گروه نخست عمده فروشان زیره و زرشك بوده وصرفاً فعالیت‌های مشابه خریداران محلی انجام می‌دهند. گروه دوم عمده فروشان تصفیه‌كننده بوده، این گروه فعالیت خود را توسعه داده و به تصفیه، پاك كردن و درجه بندی زیره و زرشك می‌پردازند. نمایندگان عمده فروش، گروه دیگری از واسطه‌های بازاریابی محصول زیره و زرشك می‌باشند. دوره فعالیت این گروه به هنگام برداشت محصول است این گروه افرادی را در بر می‌گیرد كه اطلاع كامل از بازار و قیمت در مكان‌های مختلف را دارا می‌باشند .كشاورزانی كه محصولاتشان افزون بر میزان خرید خریداران محلی است با بستن قرارداد‌های ویژه محصول خود را به نمایندگان عمده فروش می‌فروشند. انگیزه فروش محصول به نمایندگان عمده فروش، ارائه قیمت بیشتر از سوی این گروه نسبت به دیگر گروه‌هاست. از طرفی خرید كلی و بدون صرف وقت است. این افراد با توجه به اطلاعاتی كه در زمینه بازار دارند، بیشترین سود بازاریابی را به خود اختصاص می‌دهند. میدان داران عاملین دیگری نیز در مراكز تولید محصول زیره و زرشك دارند كه واسطه‌ ها می‌باشند. این واسطه‌ها با سرمایه ای كه میدان دار در اختیار آنان قرار می‌دهد محصولات  زیره و  زرشك تولید كننده را پیش خرید و یا در موقع برداشت، محصول را از تولید كننده خریداری می‌كنند، این گونه واسطه‌ها در ازای خدمات از میدان داركارمزد دریافت می‌كنند. یكی از مهمترین عاملان بازاررسانی زیره و زرشك، دلالان می‌باشند. این افراد در حقیقت نقش اصلی را در ساختار بازار به عهده داشته و به عنوان رابطین تولید كنندگان و خریداران هستند و بدلیل داشتن اطلاعات وسیع در مورد قیمت انواع محصولات و همچنین به جهت دارا بودن مهارت در شناسایی ارقام مختلف محصول ( كه به لحاظ قیمتی تفاوت دارند ) نقش مشاوره را برای فروشندگان و خریداران ایفا می‌نمایند و در قبال آن حق الزحمه دریافت می‌كنند. خرده فروشان زیره و زرشك به دو صورت سیار و ثابت به فعالیت مشغولند. خرده فروشان ثابت، همان مغازه داران پراكنده در سطح شهرستانها هستند. خرده فروشان سیار نیز اغلب با استفاده از وسایل نقلیه مانند نیسان اقدام به خرده فروشی می‌نمایند. این گروه محصول خود را از سطح مزارع و مركز عمده فروشی شهرستان‌ها تهیه می‌كنند. تهیه محصول از سطح مزرعه شیوه ایست كه بیشتر خرده فروشان در فصل برداشت به آن روی می‌آورند، در دیگر فصول این گروه محصول خود را از مراكز عمده فروشی فراهم می‌سازند.

مسیر بازاررسانی زیره

قیمت فایل فقط 19,500 تومان

خرید

برچسب ها : بازاریابی

نظرات کاربران در مورد این کالا
تا کنون هیچ نظری درباره این کالا ثبت نگردیده است.
ارسال نظر